Polska to jeden z krajów Europy, w których zanieczyszczenie powietrza jest największe. Z tego powodu dziesiątki tysięcy ludzi rocznie chorują i umierają na przykład na raka płuc, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, astmę czy nawet udar mózgu i chorobę Alzheimera. Niestety wraz z postępującym zanieczyszczeniem powietrza nie wrasta świadomość Polaków na temat smogu, jego składu, szkodliwości poszczególnych związków w niego wchodzących, a także czynników zwiększających ilość niebezpiecznych dla życia substancji w powietrzu.
Co to jest smog i gdzie występuje najczęściej?
„Zanieczyszczenie powietrza” najczęściej dotyczy pojawienia się w nim takich związków, jak benzo(a)piren, dwutlenek azotu (i tlenki azotu) oraz drobnych pyłów zawieszonych w powietrzu. Jeśli chodzi o ten pierwszy, to dopuszczalne poziomy tej substancji właściwie w całej Polsce są przekroczone, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Benzo(a)piren jest skutkiem palenia w domowych piecach oraz kotłach węglowych i niestety ma właściwości mutagenne oraz rakotwórcze. Najwyższe jego stężenia notuje się w takich miejscowościach, jak Nowy Targ, Nowa Ruda czy Rybnik. Te miejsca jednocześnie przodują w niechlubnym rankingu miasto najbardziej zanieczyszczonym powietrzu ogółem.
Do wspomnianych szkodliwych substancji pojawiających się jako zanieczyszczenia powietrza, trzeba wymienić czad (tlenek węgla), dwutlenek siarki, metale ciężkie.
Z kolei jeśli chodzi o pył zawieszony w powietrzu, to jego dopuszczalne ilości są przekraczane niemal przez 100 dni w roku, podczas gdy maksymalnie powinno być to 35 dni! Z kolei dwutlenek azotu to związek typowy dla wysokiego ruchu ulicznego, powstający wskutek spalania paliw w samochodach.
Podsumowując, smog to zjawisko atmosferyczne, polegające na jednoczesnym zamgleniu, braku wiatru i do tego pojawieniu się silnego zanieczyszczenia powietrza. Wskutek współwystępowania takich zjawisk nad miastami utrzymuje się chmura gęstego, brudnego powietrza, której rozproszenie może trwać wiele godzin czy nawet dni. Smog można zobaczyć na własne oczy – to nieprzejrzyste powietrze, a także poczuć – bowiem podczas oddychania wówczas odczuwa się charakterystyczny, nieprzyjemny i duszący zapach.
Czym grozi życie w smogu?
Oddychanie powietrzem o dużym zanieczyszczeniu ma szczególnie szkodliwy wpływ na: układ oddechowy (zwiększa stres oksydacyjny, który powoduje zmiany w komórkach płuc i prowadzić może do ich pogorszonego funkcjonowania), układ sercowo-naczyniowy i krwionośny (cząsteczki zanieczyszczeń mogą dostawać się do krwi, zmniejszać nasycenie krwi tlenem, jednocześnie przyczyniać się do zwiększonej krzepliwości krwi, a stąd już coraz bliżej do niewydolności serca, naczyń krwionośnych, nadciśnienia tętniczego krwi czy miażdżycy).
Zanieczyszczenie powietrza może mieć zarówno zdrowotne skutki pojawiające się doraźnie, jak i długotrwale rozwijające się. Wśród tych pierwszych można wyróżnić: infekcje dróg oddechowych, wzmożony kaszel i duszności, nasilone ataki astmy, pojawienie się alergii. Dłuższe oddziaływanie smogu na ludzki organizm może zaś skutkować zapaleniem oskrzeli, płuc, a nawet nowotworami dróg oddechowych, paraliżem układu krwionośnego, niewydolnością pracy serca czy udarem mózgu. Dodatkowo zwiększa on ryzyko bezpłodności, niskiej masy urodzeniowej płodu, obturacyjnej choroby płuc, cukrzycy, białaczki u dzieci, chorób wątroby czy chorób układu nerwowego, w tym zaburzeń psychicznych.
Istnieją kalkulacje mówiące o realnym czasie, o jaki skraca się życie mieszkańców dużych aglomeracji miejskich w Polsce, wskutek oddziaływania zanieczyszczonego powietrza na ich organizmy. W przypadku Łodzi jest to 1,5 roku, w Warszawie smog skraca życie średnio o 2 lata, zaś stałe mieszkanie w Krakowie może się wiązać ze skróceniem życia o 2 lata i 3 miesiące!
Dodatkowo trzeba wspomnieć o skutkach zanieczyszczenia powietrza niezwiązanych bezpośrednio ze zdrowiem człowieka. Skutki te dotyczą zmian klimatu, pogłębiania się efektu cieplarnianego i niszczenia ochronnej warstwy ozonowej Ziemi, a także chorób dotyczących zwierząt czy nawet roślin. Dodatkowo zanieczyszczenia powietrza wiążą się z pojawianiem się tak zwanych kwaśnych deszczów, a to nie tylko wpływa na zakwaszenie gleby, wody, ale także na niszczenie budynków i ludzkich zasobów materialnych. Zatem koszty smogu i niskiej jakości powietrza dotyczą każdego organizmu na tej planecie i są niebywale wysokie.
Jak sobie radzić ze smogiem i zanieczyszczeniami powietrza?
Oczywiście nie jest tak, że ludzie zupełnie nie przejmują się niską jakością powietrza i nie istnieją żadne zalecenia czy wytyczne, które miałyby na celu jej podniesienie. Dysponujemy wieloma rozwiązaniami prawnymi, dotacjami, które mają zwiększyć liczebność ekologicznych pieców w domach, produkowane są auta korzystające ze źródeł energii odnawialnej. Do tego możemy nosić specjalne maseczki, inwestować w domowe i miejskie rośliny, które będą w naturalny sposób oczyszczać powietrze i kumulować szkodliwe cząsteczki w nim zawieszone. W wielu miejscach powstają stacje pomiarowe, finansuje się nowoczesne rozwiązania ograniczające tak zwaną niską emisję, czyli niekorzystne praktyki dotyczące spalania paliw w domach i zakładach. I jak najbardziej warto to robić, by dbać globalnie o czystość powietrza. Co możemy jeszcze zrobić we własnym domu?
Czy warto zainwestować w oczyszczacz i nawilżacz powietrza?
W okresie jesienno-zimowym jakość powietrza spada szczególnie mocno. A do tego powietrze w naszych domach i mieszkaniach, wskutek ogrzewania, staje się dokuczliwie suche. W połączeniu z wysokim jego zanieczyszczeniem, otrzymujemy szkodliwą mieszankę. Dlatego warto zaopatrzyć się w sprzęt typu oczyszczacz i nawilżacz powietrza w jednym. Nie tylko pozwoli ono na uzyskanie czystego, przyjemnego do oddychania i przejrzystego powietrza (nawet, gdy na zewnątrz panuje smog), ale dodatkowo na bieżąco będzie nawilżać przesuszone od kaloryfera powietrze. Dodatkowo w urządzeniach takich, jak Boneco H300 czy Boneco Hybrid H400, można wykorzystać swoje ulubione olejki eteryczne. Dzięki nim otulisz się przyjemnym zapachem zdrowego, czystego i odpowiednio wilgotnego powietrza.
Warto dodać, że tego typu sprzęty posiadają wysokiej technologii filtry, które zatrzymują nie tylko większe zanieczyszczenia powietrza, jak zawieszone pyły – ale także cząstki kurzu, brudu, a nawet nieprzyjemne zapachy i – uwaga – drobnoustroje chorobotwórcze! Takie urządzenia nie tylko ułatwiają życie i zwiększają jego komfort, ale także – wpływając na jakość powietrza w naszym domu – mogą przyczyniać się do wydłużenia życia. Naprawdę warto!
